Wszystkie dzieci uczęszczające do naszego przedszkola objęte są opieką psychologiczną.

Świeżo upieczonym przedszkolakom, a także ich rodzicom psycholog pomoże możliwie szybko i łagodnie przejść przez  trudny okres związany  z adaptacją do nowej sytuacji, nowego otoczenia.  To bardzo ważne, by moment, kiedy dziecko staje się przedszkolakiem, był  możliwie jak najbardziej pozytywnie odczuwany przez  dziecko i  jego rodziców.

 Zadaniem psychologa jest rozpoznawanie możliwości i potrzeb dziecka- prowadzenie obserwacji różnych form aktywności dzieci w przedszkolu, badań i działań diagnostycznych , dotyczących oceny funkcjonowania różnych sfer, w celu wspierania rozwoju i określania odpowiednich form pomocy.

            Psycholog organizuje i prowadzi zajęcia ogólnorozwojowe o charakterze terapeutycznym, zajęcia rozwijające kompetencje emocjonalno- społeczne  oraz ćwiczenia usprawniające konkretne funkcje rozwojowe. Prowadzone są także zajęcia z grupą
-psychoprofilaktyczne, promujące zdrowie psychiczne.

Rodziców serdecznie zapraszam do rozmowy o ich dziecku, do podzielenia się nurtującymi pytaniami .

Jestem do państwa dyspozycji w  czwartki  w godzinach 16.00-17.00,  po wcześniejszym uzgodnieniu.

 

Aleksandra Hutmańska- Seifert, psycholog

 

 

 

 

Gimnastyka dla mózgu, czyli zabawy rozwijające pamięć, koncentrację i spostrzegawczość.

                          Rozwój poznawczy dziecka zaczyna jeszcze przed jego narodzeniem - w łonie matki, w czasie, gdy tworzą się pierwsze połączenia pomiędzy komórkami mózgu.
W następnych miesiącach i latach, w wyniku stymulacji otoczenia, troskliwej opieki rodziców i zbierania doświadczeń, dziecko zaczyna integrować napływające informacje, dzięki czemu może rozwijać i wzmacniać
swój naturalny potencjał.

Jakie zabawy i aktywności wspierają rozwój procesów poznawczych?

Jak w prosty sposób rozwijać pamięć, koncentrację i percepcję wzrokową?

Pamięć

Pamięć małego dziecka rozwija się bardzo dynamicznie. Początkowo jest ona mimowolna – maluszek nie wybiera intencjonalnie, które zdarzenia czy informacje zapamięta. Jednocześnie, jego umysł jest chłonny, jak gąbka, dlatego większość dzieci w okolicy 2-3 urodzin bez trudu recytuje krótkie wierszyki, ulubione piosenki czy fragmenty często czytanych książeczek.

Okres przedszkolny i wczesnoszkolny są umownie nazywane tzw. “wiekiem pamięci”.
Dzieci w tym wieku z wielką łatwością zapamiętują nowe informacje: nie tylko fakty, ale także nowe słownictwo, sekwencje zdarzeń, konkretne zachowania, itp. To tzw. pamięć mechaniczna, polegająca na reprodukcji materiału. Nadal przeważa także pamięć mimowolna.
W okresie szkolnym powoli pojawia się umiejętność selekcjonowania informacji i świadomego uczenia się konkretnych partii materiału (pamięć dowolona). Jednocześnie dzieci w tym wieku zaczynają stosować świadomie strategie ułatwiające zapamiętywanie: budowanie ciągów skojarzeń, interpretację, nadawanie sensu przyswajanemu materiałowi. To tzw. pamięć logiczna.

Jak wspierać rozwój pamięci?

1. W przypadku najmłodszych dzieci (0-2) najprostszą strategią jest wspólna zabawa, mówienie do dziecka, czytanie książeczek, wierszyków, śpiewanie piosenek. Doskonałym sposobem jest także angażowanie wielu zmysłów na raz (czyli wszelkiego rodzaju piosenki z elementami naśladowania).
2. W przypadku przedszkolaków pomocna może być rozmowa
   i zadawanie pytań. Prowokowanie dziecka do opisywania swoimi własnymi słowami np.: treści książki, odtwarzanie minionego dnia, przyczynia się do odświeżania i utrwalania śladów pamięciowych.
3. W przypadku starszych dzieci pomocne może być budowanie sieci skojarzeń, pokazywanie jak powiązać nowo nabywany materiał z tym, który jest już znany.
4. Nie do przecenienia (w każdym wieku) jest także uczenie przez zabawę.
   Emocje (zarówno pozytywne i negatywne) są kodowane w części mózgu nazywanej ciałem migdałowatym
   i są one zapisywane o wiele szybciej niż te kodowane w hipokampie (pamięć epizodyczna) czy korze mózgowej (pamięć długotrwała). Poza tym człowiek w sposób naturalny łatwiej uczy się tego,
   co go ciekawi, zajmuje, dlatego odpowiednio atrakcyjna forma przekazu i realne zaangażowanie dziecka
   w proces uczenia, sprzyja budowaniu trwałych śladów pamięciowych.

Koncentracja

Koncentracja to umiejętność skupiania uwagi na konkretnej czynności.
W pierwszym okresie życia, podobnie jak pamięć, ma charakter mimowolny – maleńkie dzieci od urodzenia potrafią kierować swoją uwagę w stronę światła, hałasu, czy kolorowego obiektu – jest to jednak dość automatyczny odruch. Dopiero z czasem (od ok. 3 roku życia) dziecko uczy się świadomie kierować
i utrzymywać swoją uwagę na wybranym obiekcie.

Wymagana jest do tego jeszcze jedna umiejętność: ignorowanie dystraktorów (bodźców zakłócających).
To współcześnie szczególnie duże wyzwanie. Grające w tle radio lub włączony telewizor, choć dla dorosłych wydają się pozornie nieistotnym szczegółem, dla małego dziecka mogą być sporym utrudnieniem. 
Jeśli dodamy do tego grające, kolorowe zabawki “edukacyjne”, intensywne oświetlenie lub jaskrawe barwy pomieszczenia, interakcje społeczne to wszystko to razem sumuje się na przytłaczającą dla małego człowieka ilość bodźców. Tym bardziej, jeśli ma wrażliwy układ nerwowy. W takich warunkach dodatkowe skupienie się na konkretnym zadaniu wydaje się wręcz niemożliwe, ponieważ dziecko (w zależności od sytuacji i indywidualnych uwarunkowań) może reagować zmęczeniem lub wręcz przeciwnie – nadaktywnością.

W co się bawić, by ćwiczyć koncentrację?

Koncentracje, podobnie jak każdą inną kompetencję, najlepiej ćwiczyć przez zabawę. W tym celu świetnie sprawdzą się wszelkiego rodzaju gry i zabawy, które angażują: logiczne myślenie, pamięć, uwagę i orientację przestrzenną.

W przypadku dzieci 0-3 świetnie sprawdzą się proste zabawy:

• nawlekanie koralików,
• układanie puzzli,
• sortery,
• zabawy klockami,
• wszelkiego rodzaju zabawy sensoryczne z wykorzystaniem ciastoliny, piankoliny, kaszy, makaronu, ryżu, etc.,
• przelewanie wody.

W przypadku przedszkolaków i starszych dzieci dobrym pomysłem jest:

• powtarzanie  rytmu – dziecko ma za zadanie wysłuchać rytmu zademonstrowanego przez osobę dorosłą (np. za pomocą cymbałków, bębenka lub klaśnięciami), a następnie wystukać go samodzielnie,
• rysowanie kształtów – rysujemy na plecach dziecka figury geometryczne, litery, kształty,
  dziecko ma za zadanie odgadnąć co zostało narysowane,
• układanie klocków wg wzoru,
• wykonywanie prostych ćwiczeń oddechowych inspirowanych jogą dla dzieci lub medytacją,
• proponowanie zabaw polegających na naśladowaniu ruchów (przeciąganie się, kalambury, naśladowanie zwierząt) – dzięki temu dziecko zwiększa świadomość własnego ciała,
• gry angażujące pamięć, takie jak memory, które polegająca na dobieraniu w pary takich samych obrazków,
• gry logiczne, jak domino (zarówno w wersji klasycznej, jak i obrazkowej); sudoku, krzyżówki; rebusy wymagające rozszyfrowania hasła, zagadki.

O czym warto pamiętać w trakcie ćwiczeń koncentracji?

1. Wspieraj motywację dziecka – to brzmi dość banalnie, ale bez motywacji trudno wyobrazić sobie jakąkolwiek efektywną pracę.
   Dlatego zawsze warto zadbać, aby proponować dziecku ćwiczenia na ciekawym, interesującym, angażującym materiale.
2. Rób częste przerwy –  zwłaszcza w przypadku małych dzieci, które mają stosunkowo krótki czas skupiania uwagi i szybką męczliwość, warto zadbać o regularną zmianę aktywności.
3. Ćwicz regularnie – jeśli szczególnie zależy Ci na wsparciu tej sfery funkcjonowania dziecka, pamiętaj
   o tym, by robić to regularnie. Niezbyt długie, ale częste treningi mogą znacząco pomóc w poprawie tej umiejętności!
4. Ogranicz dystraktory, czyli bodźce, które odciągają uwagę od tego,
   na czym chcemy być skupieni. Może to być włączony telewizor,
   hałas za oknem, ale także nadmiar zabawek w pokoju, bałagan.
   Jeśli chcemy wspierać umiejętność skupiania uwagi warto minimalizować ilość jednocześnie działających na dziecko bodźców, dlatego przede wszystkim zadbaj o ciszę i estetyczne, proste otoczenie.
5. Ogranicz kontakt z elektroniką – długie oglądanie bajek na tablecie czy w telewizji oraz granie w gry komputerowe może znacząco osłabić zdolność koncentracji (zwłaszcza w przypadku najmłodszych).
   To wina zbyt szybko zmieniających się obrazów i natłoku bodźców, które osłabiają jakość połączeń neuronalnych.
6. Zadbaj o to, by dziecko było wypoczęte – zbyt duża ilość zajęć, zabawek, interakcji czy po prostu zmęczenie także mogą osłabiać umiejętność skupiania uwagi.
7. Zadbaj o odpowiednią dietę dla mózgu – jak w każdym innym przypadku nie bez znaczenia jest także odpowiednia dieta (cukier
   i wysoko przetworzona żywność to wrogowie koncentracji) i nocny wypoczynek.

Spostrzeganie

Spostrzeganie, innymi słowy percepcja wzrokowa, to zdolność do rozpoznawania i różnicowania bodźców wzrokowych. Można tu wyróżnić m.in. umiejętność skupiania wzroku, ocena barwy czy kształtu przedmiotu i wyodrębnienie figury z tła. Najintensywniejszy rozwój tej kompetencji przypada między 3-8 rokiem życia dziecka, ale oczywiście proste ćwiczenia i wspieranie tej umiejętności można zacząć z już bardzo małym dzieckiem. Percepcja wzrokowa jest bardzo ważna, ponieważ w późniejszych latach jest niezbędna m.in. w czasie nauki czytania i pisania.

Zabawy wspierające rozwój percepcji wzrokowej

1. Zabawa w pokaż mi, gdzie jest… W przypadku najmłodszych dzieci doskonałym treningiem jest nazywanie obrazków, naśladowanie odgłosów zwierząt, pojazdów, przedmiotów z otoczenia, przy jednoczesnej prezentacji wizualnej na kartach edukacyjnych. Dzieci powyżej roku uwielbiają wyszukiwać różne szczegóły. Można do tego wykorzystać najbliższe otoczenie: pokaż, gdzie jest lampa, pokaż, gdzie lala ma oczko, pokaż, gdzie masz nosek) lub ulubione książeczki obrazkowe.

2. Układanie klocków – odwzorowywanie kształtów czy budowanie konstrukcji to świetny trening, który jednocześnie uczy myślenia przestrzennego (można korzystać z klocków lego/Duplo, ale doskonale sprawdzą się także najprostsze drewniane bryły).

3.Wyszukiwanie różnic pomiędzy obrazkami – kolejnym bardzo prostym
i popularnym zadaniem jest wyszukiwanie różnic pomiędzy dwoma obrazkami. Ilość i trudność detali zależą
od wieku i indywidualnych predyspozycji dziecka.

4. Gry planszowe i zabawy ruchowe

Podobnie jak w przypadku koncentracji niezastąpione są także zabawy angażujące pamięć, umiejętność logicznego myślenia:

• puzzle,
• ciągi polegające na zapamiętywaniu kolejności ułożonych kart
  z obrazkami lub wyrazami,
• memory,
• treningi uważnego patrzenia polegające na staraniu się odtworzyć
  z pamięci, jak największej liczby detali,
• budowanie ciągów skojarzeń.

Dla przedszkolaków świetnie sprawdzą się również zabawy ruchowe usprawniające koordynację wzrokowo ruchową:

• chodzenie po równoważni, krawężniku, pniach drzewa,
• rzucanie do celu (np. piłką, woreczkami, etc.),
• gry zręcznościowe typu kręgle, pchełki, bierki.

oraz zabawy kształtujące umiejętność podążania za instrukcją i orientację przestrzenną:

• rozwiązywanie labiryntów,
• zabawa dorysowanie,
• łączenie kropek,
• rysowanie lustrzanych odbić.

 

opracowanie : Aleksandra Hutmańska- Seifert

 

 

 

Mindfulness, ćwiczenia uważności.

 

Chcielibyście  mieć grzeczne i dobrze ułożone dziecko?
Dziecko, które się nie złości, nie kłóci z bratem, nie hałasuje?

Muszę Was rozczarować: techniki mindfulness w tym nie pomogą.

Mogą za to dać naszym dzieciom narzędzia, za pomocą których będą one bardziej świadomie odbierać siebie i świat.

Będą potrafiły rozwinąć większą świadomość wewnętrznych i zewnętrznych doświadczeń, rozpoznawać swoje myśli jako “po prostu myśli”, rozumieć, jak emocje manifestują się w ciele, zauważać, kiedy ich uwaga odpływa, będą miały większą kontrolę nad swoimi wewnętrznymi impulsami.

Ale po kolei…

 

Co to jest mindfulness?

 

Mindfulness (uważność) to stan umysłu, osiągany poprzez skupienie uwagi na chwili obecnej, przy równoczesnym łagodnym przyjmowaniu i akceptowaniu emocji, myśli i wrażeń zmysłowych. To świadome, pełne ciekawości
i otwartości doświadczanie chwili obecnej.

Używany jest jako technika terapeutyczna.

Dorośli praktykują mindfulness m.in. poprzez medytację i różne formy świadomego działania w życiu codziennym.

 

A czy istnieje coś takiego, jak medytacja dla dzieci?

 

Wyobraźnia podsuwa przed oczy koszmarny obraz: rządki dzieci sztywno usadzonych na poduszkach, marzących o tym, żeby zająć się czymkolwiek bardziej ekscytującym, choćby lekcjami…

Pospiesznie uspokajam: nie, coś takiego nie istnieje. Przypuszczam przy tym, że nie byłoby to wykonalne. Ale wymyślono formy medytacji specjalnie dla dzieci, spełniające trzy podstawowe warunki: krótkie, angażujące i zabawne.

I takie też są ćwiczenia mindfulness dla dzieci.
 

Spróbujcie, można je wykonywać w grupie lub z jednym dzieckiem.

 

1. Dźwięki

Potrzebny będzie gong, a jeśli nie dysponujemy nim, możemy użyć struny gitary lub najbardziej dźwięcznego naczynia kuchennego i łyżeczki.

Uderzamy w gong. Dzieci uważnie słuchają wibracji dźwięku. Podnoszą rękę, kiedy nic już nie słychać.
Pozostają w ciszy jeszcze przez jedną minutę i uważnie słuchają wszystkich innych dźwięków, które się pojawiają. Na koniec po kolei opowiadają o każdym dźwięku, które zauważyły w ciągu tej minuty.

 

2. Oddychanie z małym przyjacielem

Jeszcze jedna forma medytacji dla dzieci. Dzieci kładą się na podłodze i umieszczają na brzuchu maskotkę. Oddychają w ciszy przez minutę i zauważają przy tym, jak ich mały przyjaciel porusza się w górę i w dół.
Starają się też zauważyć wszelkie inne wrażenia. Wyobrażają sobie, że myśli, które pojawiają się w ich głowie zmieniają się w bańki mydlane i odlatują…

 

3. Napinanie/ rozluźnianie

Dzieci leżąc na podłodze z zamkniętymi oczami starają się napiąć każdy mięsień w ciele tak mocno,
jak tylko potrafią. Palce u nóg i stopy, nogi, brzuch. Mogą zacisnąć pięści i podnieść ręce do głowy.
Pozostają w tej ściśniętej pozycji przez kilka sekund a potem w pełni się rozluźniają i relaksują. 
To świetne ćwiczenie na rozluźnienie ciała i umysłu.
Jest też przystępnym sposobem zaprezentowania dzieciom, co znaczy być “tu i teraz”.

 

4. Zapach i smak

Znajdź coś mocno pachnącego, na przykład świeżą skórkę z pomarańczy, laskę cynamonu czy wanilii. Poproś dzieci, żeby zamknęły oczy i wdychały zapach, skupiając na nim całą uwagę.

Zapach może być bardzo skutecznym narzędziem w zmniejszaniu niepokoju.

Podobne ćwiczenie można wykonywać ze zmysłem smaku. Spróbujmy zrobić z dziećmi klasyczne ćwiczenie mindfulness: dzieci z zamkniętymi oczami smakują rodzynkę, starając się jeść ją jak najdłużej, zwracając uwagę na wszystkie odcienie smaku.

Możemy też użyć kostki czekolady;)

 

 

5. Sztuka dotyku

Dzieci z zamkniętymi oczami dotykają różnych przedmiotów, np. piłki, piórka, maskotki, kamienia…
Następnie opisują, jaki ten przedmiot jest w dotyku.

To ćwiczenie, podobnie jak poprzednie, pozwala dzieciom ćwiczyć rozróżnianie wrażeń zmysłowych. Przez skupianie na nich uwagi uczą się pozostawać w chwili obecnej.

 

6. Bicie serca

Dzieci przez minutę skaczą albo tańczą. Następnie siadają i kładą rękę na sercu. Z zamkniętymi oczami starają się poczuć uderzenia serca, oddech i inne wrażenia, które pojawiają się w ciele.

 

7. Serce do serca

Rozmawiamy o uczuciach.

Jakie uczucia dzieci odczuwają?
Skąd wiedzą, że czują te właśnie emocje? Gdzie odczuwają je w ciele? Które uczucia lubią najbardziej?

Później możemy zapytać, co robią, kiedy nie czują tych uczuć, które lubią najbardziej.
Możemy im przypomnieć, że kiedy czują smutek mogą praktykować zamienianie myśli w bańki mydlane.
Że mogą zrobić napinanie i rozluźnianie ciała, żeby się uspokoić.
Że mogą posłuchać bicia swojego serca, albo skupić się na oddechu, żeby się zrelaksować.

 

Dobrej zabawy!

 

Opracowanie- Aleksandra Hutmańska- Seifert