DZIECI MAJĄ SWOJE PRAWA.

 

„Niech się wreszcie każdy dowie i rozpowie w świecie całym,

że dziecko to także człowiek-tyle, że jeszcze mały.

Dlatego ludzie uczeni, którym za to należą się brawa,

chcąc wielu dzieci los odmienić, spisali dla Was mądre prawa.

Więc je na co dzień i od święta spróbujcie dobrze zapamiętać:

Nikt mnie siłą nie ma prawa zmuszać do niczego,

a szczególnie do zrobienia czegoś niedobrego.

Mogę uczyć się wszystkiego, co mnie zaciekawi

i mam prawo sam wybierać, z kim się będę bawił

Nikt nie może mnie poniżać, krzywdzić, bić, wyzywać

i każdego mogę zawsze na ratunek wzywać.

Jeśli mama albo tata już nie mieszka z nami,

nikt nie może mi zabronić spotkać ich czasami.

Nikt nie może moich listów czytać bez pytania,

mam też prawo do tajemnic i własnego zdania.

Mogę żądać, aby każdy uznał moje prawa,

a gdy różnię się od innych, to jest moja sprawa.

Tu warto wspomnieć o pewnym związku,

znanym na całym świecie:

Że nie ma prawa bez obowiązków,

ale o tym z pewnością wiecie.

Tak się tu w wiersze poukładały prawa dla dzieci na całym świecie,

byście w potrzebie z nich korzystały- najlepiej jak umiecie!

(M.Brykczyński)

 

Każdy człowiek jest osobą, ale żaden człowiek nie rodzi się w pełni ukształtowany. Pełnię swojej osobowości musi rozwinąć. Człowiek musi się zatem rozwinąć i dojrzeć do właściwego sobie sposobu życia. Rozwój ten wyznacza sama ludzka natura. W naturę tą wpisane są swoiste prawa. To właśnie prawa natury. Wypełnienie naturalnych praw ludzkich aktualizuje człowieka, ich zablokowanie degraduje go.

Najważniejszym, naturalnym prawem człowieka jest prawo do życia. Z niego płynie prawo do pełnego- na miarę człowieka- rozwoju.

Dzieci posiadają szczególne prawa. Aktualizacja ich człowieczeństwa przebiega bowiem w szczególny sposób. Dziecko nie potrafi samo zadbać o siebie, nie potrafi samodzielnie aktualizować swojej natury. Potrzebuje do tego rodziców, opiekunów, potrzebuje wielu innych ludzi. Dlatego naturalnymi „strażnikami” praw dziecka są jego rodzice i opiekunowie. Ale dziecko potrzebuje też specjalnego zabezpieczenia w prawie stanowionym. Dobre prawo stanowione może i powinno pomagać rodzicom i opiekunom w rozwoju dziecka.

W Polsce Konstytucja RP, Konwencja o Prawach Dziecka oraz Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka stanowią najważniejsze odnoszące się do dziecka stanowione akty prawne.

Po raz pierwszy prawa dzieci ujęto w Deklaracji Genewskiej w 1924r., natomiast pełny ich zbiór został zapisany w Konwencji o Prawach Dziecka przygotowanej przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1989r. Prawa zawarte w Konwencji można podzielić na:

prawa osobiste- to te, które przysługują każdemu człowiekowi dlatego właśnie, że jest człowiekiem. Nikt ich ludziom nie daje i nikt ich nie może odebrać.

prawa socjalne- to prawa, które są wynikiem umowy między obywatelem a państwem.

prawa polityczne- pełne prawa polityczne przysługują po ukończeniu 18 lat, jednak Konwencja przyznaje dzieciom prawo do stowarzyszania się w organizacjach i klubach.

prawa specjalne-dla dzieci należących do mniejszości narodowych- mają one prawo do uczenia się ojczystego języka, religii, własnej kultury; dla dzieci sprawnych inaczej istnieje prawo do szczególnej opieki lekarskiej i możliwie najlepszych warunków życia i nauki.

 

 

Prawa i wolności osobiste

prawo do życia i rozwoju-dziecko przebywające w placówce powinno mieć

zagwarantowane warunki sprzyjające jego rozwojowi,

prawo do identyczności- znaczy to tyle, iż dorośli powinni dziecko szanować, dawać mu wolność (np. w decyzjach, a także w traktowaniu- tzn. nie ograniczać go). Maluch ma też prawo do godności i nietykalności osobistej,

prawo do swobody myśli, sumienia i wyznania-każde dziecko może w sposób swobodny wyrażać swoje myśli, wyznawać dowolną religię i postępować zgodnie ze swoim sumieniem,

prawo do wolności od przemocy fizycznej lu psychicznej, wyzysku, nadużyć seksualnych i

i wszelkiego okrucieństwa -nikt nie ma prawa znęcać się nad dzieckiem fizycznie,

psychicznie, nadużywać go seksualnie, wyzyskiwać, czy znęcać się nad nim.

Prawa socjalne.

prawo do ochrony zdrowia-dorośli mają obowiązek dbać o zdrowie fizyczne i psychiczne

dziecka,

prawo do wypoczynku i czasu wolnego-rodzice, przedszkole, szkoła mają obowiązek

organizować zajęcia tak, aby w ich trakcie znalazł się czas wolny związany z decyzjami

dziecka jak go wykorzystać.

Prawa kulturalne.

prawo do korzystania z dóbr kultury- dziecko powinno mieć zapewniony dostęp do kultury,

która jest nieodłącznym aspektem rozwoju,

prawo do informacji- informacje ze świata na jego temat mają wpływ na kształtowanie się

świadomości młodego człowieka. Dziecko ma prawo do ich poznawania i korzystania z nich

w sposób dla siebie dobry. Zadaniem dorosłych w tym przypadku jest selekcja informacji

dostosowana do wieku i możliwości intelektualnych dziecka,

prawo do znajomości swoich praw- dorośli nie maja prawa zatajać przed dzieckiem informacji

dotyczących ich praw. Dzieci powinny mieć ich świadomość i umieć z nich korzystać.

 

Opracowała: Agata Sikora